Lokalizasyon nedir Lokalizasyon nasıl yapılır
Lokalizasyon Nedir?
Lokalizasyon, diğer bir şekliyle yerelleştirme olarak ifade edilebilmektedir. Lokalizasyon, kaynak dil üzerinde yer alan metnin hedef dile sadece çevrilmesi değil, aynı zamanda kültürel ve coğrafi olarak da uyarlanması anlamına gelmektedir. Bir toplum içerisinde doğru kabul edilen bir davranışın başka toplumlarca yadırganması muhtemeldir. Ayrıca sadece bir kelimenin bir kültürde yarattığı etkiyle başka bir kültürdeki etkisi farklı olabilmektedir. Bununla beraber renklerin bile kültürler arasında değişik anlamlar ifade ettiği bilinmektedir. Bu nedenle, kültürler arasında yaşanan bu farklılıklar, çeviri işlemlerinde dikkat edilmesi gereken unsurların başında gelmektedir. Çevirmenler, genelde bu durumun önüne geçmek için lokalizasyon yöntemine başvurmaktadır. Genel anlamda işletmeler, sunmuş oldukları mal ve hizmetleri pazarlama amacıyla hazırladıkları yazılarda lokalizasyon hizmeti almak istemektedir. Ürün ya da hizmetin yerelleştirilerek sunulması bu anlamda daha başarılı sonuçlar doğurmaktadır.
Lokalizasyon Ne Demek?
Lokalizasyon, kelime anlamı olarak yerelleştirme anlamına gelmektedir. Çeviri hizmetlerinde ise bir metnin istenen dile coğrafi ve kültürel durumların da değerlendirilerek çevrilmesi anlamını taşımaktadır. Sunulan ürün ya da hizmetler, dil, görünüş, içerik, fayda, özellikler, sunum gibi birçok açıdan ilgili ülkenin diline göre yerelleştirilmektedir. İngilizce kökenli kelime olan “local” kelimesinden türetilen “localization” kelimesi kaynağıdır. Local kelimesi bilindiği üzere yerel anlamına gelmektedir. Localization ise bir eylem halini alarak yerelleştirme anlamındadır. Ülkemizde ise lokalizasyon eylemi, bir içeriğin, uygulamanın ya da projenin, kullanılacak bölgeye özgü terimlerle ve çevrililerle yeniden tasarlanarak kullanıcı dostu bir hâle getirilmesi anlamını içermektedir.
Lokalizasyon terimi çeviri teriminden farklıdır. Lokalizasyon yapacak kişinin sadece hedef dili tam anlamıyla bilmesi yeterli değildir. Bununla beraber hedef dil özelliklerine ek olarak kültürün ve coğrafi yapının da özelliklerine hâkim olması gerekmektedir. Lokalizasyon birçok alanda kullanılabilmektedir. Örneğin; pazarlama sektöründe lokalizasyonun büyük bir önemi bulunmaktadır. Pazarlanacak ürünün tanıtımı ve satış işlemleri için lokalizasyon yapmak şarttır. Aynı zamanda dizi – film sektöründe de yerelleştirme hizmetleri kullanılmaktadır. Dizi ya da filmin evrensel bir nitelik kazanması için lokalizasyon işlemleri çok önemlidir. Yapılacak çevirilerde bölgelere göre farklılık oluşacağı için yerelleştirme ile doğru anlamların kazandırılması gerekmektedir.
Lokalizasyon Önemi
Lokalizasyon, birçok metin türü için çeviri yöntemlerinden biri olmaktadır. Teknolojinin son yıllarda gelişmesiyle birlikte dünyanın farklı yerlerindeki milyonlarca insan, ürün ya da hizmetlere kolayca erişim sağlayabilmektedir. Dil, uluslararası platformda kişilere sunulan ürün ve hizmetler konusunda talep yetersizliğinin en önemli nedenidir. Araştırmalar da bunu göstermektedir. Yapılan bir araştırmaya göre kişilerin %72’si, kendi dilinde hazırlanmış içeriklere sahip ürünleri almayı tercih etmektedir. Kısacası insanlar ürün hakkında bilgi alamadıkları yazıda, ürünü satın alma yoluna gitmemektedir. İşletmeler açısından lokalizasyonun önemi tam da bu noktada ortaya çıkmaktadır. Çünkü lokalizasyon çeviri hizmetleriyle birlikte ilgili içeriklerin tamamı, o bölgenin kültürü ve coğrafi yapısına göre yeniden düzenlenmektedir. Lokalizasyon ile çeviri hizmeti ticari, kültürel ve siyasi normlara göre ayrılmaktadır. Örnek vermek gerekirse Türkçe ’de öğleden önce ve öğleden sonra ifadelerinin yaygın bir kullanımda olduğu bilinmektedir. Bu nedenle ticari ve resmi işlerin hemen hemen tümünde bu terimlere yer verilmektedir. Bu ifadelerin, karşıdaki okuyucu kitlesini düşünerek “A.M.” ya da “P.M.” şeklinde düzenlenmesi, salt çeviri işleminden öte hangi şekilde yerelleştirmeye ihtiyaç duyulduğuna odaklanmayı gerektirir.
Lokalizasyon Hangi Dillerde Yapılır?
Bir dilden bir başka dile çeviri yapılırken yapılan çevirinin sadece dilbilgisi kurallarına uygun olması o çevirinin yeterli düzeyde olduğunu göstermez. Çeviri, bölgenin kültürüne, toplum yapısına, kurallarına ve normlarına uygun bir şekilde yapıldığı zaman bir anlam kazanmaktadır. Bu nedenle çeviri hizmetlerinde lokalizasyon (yerelleştirme) mutlaka şarttır. Lokalizasyon hizmeti tüm diller için gerçekleştirilebilmektedir. Lokalizasyon için gerekli olan unsurlar hedef dilin bilinmesi ve buna ek olarak hedef dile ait bölgedeki normların, toplumsal yapının ve kuralların bilinmesidir. Pazarlama sektörü, tüm dillerde lokalizasyon hizmetine ihtiyaç duyulan alanlardan biri olarak ifade edilmektedir. Örneğin; bir bölge için satış yapılacaksa ve bunun için ürün – hizmet hakkında içerik hazırlanmışsa, çevirinin mutlaka lokalizasyon tekniği ile yapılması gerekir. Bölge farklılıklarının önem kazandığı bir diğer çeviri hizmeti sektörü de dizi – film eserlerinde ortaya çıkmaktadır.
Lokalizasyon Hangi Alanlarda Kullanılır?
Lokalizasyon, birçok alanda kullanılabilmektedir. Özellikle pazarlama sektöründe ilgili ürün ya da hizmetin hedef dildeki kültüre ve normlara uygun bir şekilde yerelleştirilmesi gerekmektedir. Yine reklam sloganları ve reklam sektörü için de aynı durum söz konusu olmaktadır. Bir ürünün etkili bir şekilde reklamının yapılması ve pazarlanması, satış oranlarıyla doğru orantılıdır. Yani siz ne kadar iyi bir şekilde pazarlama ve reklam çalışmaları yaparsanız, ürün – hizmet satışınız o kadar çok olacaktır. Bu nedenle yerelleştirme yapılmayan içeriklerle çıkacağınız pazarlama ve reklam içerikleri, ürün ya da hizmetinizin satışına olumsuz etki gösterebilmektedir. Bunlara ek olarak web siteleri, oyunlar, dijital içerikler, edebi eserler, mobil uygulamalar gibi alanlarda da lokalizasyon kullanılabilmektedir.
Lokalizasyon, çevirinin sadece kurallara uygun olarak yapılmasını değil, aynı zamanda kültürel normlarla uyumluluk içerisinde yapılmasını sağlamaktadır. Dolayısıyla amacınız ne olursa olsun içeriğinizi dış dünya ile buluşturacaksanız, ilgili içeriklerinizin mutlaka yerelleştirme çalışmasından geçmesi gerekmektedir. Böylelikle hedeflerinize daha kolay bir şekilde ulaşarak başarıyı elde edebilirsiniz.
Lokalizasyon ve Çeviri Karşılaştırması
Lokalizasyon ve çeviri hizmetleri birbirine karıştırılan iki kavramı ifade eder. Ancak lokalizasyon – çeviri arasında temel işlemler aynı olsa da ciddi farklılıklar bulunmaktadır. Buna göre lokalizasyon ve çeviri işlemlerini karşılaştıracak olursak, şu şekilde bir sonuç çıkacaktır;
- Çeviri, herhangi bir dil üzerinde yazılmış bir metnin başka dile anlamını kaybetmeyerek doğru bir şekilde aktarılması olarak ifade edilebilmektedir. Dolayısıyla kaynak metin ile çevrilen metin arasında birebir tutarlılık bulunur. Ve çevirmenlerin belirli kurallara uyması zorunludur. Lokalizasyon ise kaynak dilde yer alan metnin hedef dile uyarlanması sırasında, hedef dilin konuşulduğu topluma özel kültürel, davranışsal ve sosyal özelliklerin de dikkate alınmasıdır. Bu anlamda kaynak metin ile hedef metin arasında birebir çevirinin olması gerekmemektedir. Metnin o bölgedeki topluma göre uyarlanarak çevrilmesi yeterli olmaktadır. Böylece metin, bölgedeki okuyucular tarafından daha net bir şekilde anlaşılabilmektedir.
- Lokalizasyonda metin, orijinal haline birebir sadık kalmak zorunda değildir. Ancak yine de hedef metin ile orijinal metin arasında anlam farklılıklarının olmamasına özen gösterilmektedir. Çeviri ise genel olarak resmi belgelerde, sözleşmelerde, teknik metinlerde ve buna benzer tüm metinlerde kullanılan bir yöntemdir.
- Müşterilere bir eylem çağrısında bulunulacaksa daha çok yerelleştirmeye başvurulmaktadır. Örneğin; pazarlama kampanyaları, reklam metinleri, web siteleri, marka içerikleri çevrilirken genellikle lokalizasyona ihtiyaç duyulmaktadır. Diğer teknik metinlerde ise çeviri yapmak daha uygun olacaktır.
Lokalizasyonda Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Lokalizasyon hizmetinin birçok alanda kullanıldığından bahsetmiştik. Peki, lokalizasyon yapılırken nelere dikkat edilmesi gerekir? Lokalizasyon hizmeti satın alırken hangi noktalara dikkat edilmesi gerekmektedir? Gelin bu soruları yanıtlayalım…
- Kaynak metin içerisinde yer alan ve hedef dilin konuşulduğu toplumda anlaşılamayacak olan deyimlerin, atasözlerinin ya da diğer önemli kelime öbeklerinin, hedef dilin konuşulduğu ülke kültürüne göre düzenlenmesi gerekir.
- Mobil uygulamalar, akıllı telefonların yaygınlaşmasıyla daha fazla kullanılır hale gelmiştir. Dolayısıyla bu uygulamalara verilen önem de gün geçtikçe artmaktadır. İlgili mobil uygulamaların birçoğunda dil seçenekleri yer almaktadır. Ancak buradaki dil seçeneklerinin mutlaka lokalizasyon ile tamamlanması gerekir. Kelime uzunlukları, kelimelerin anlamları, lokalizasyonla ilgili olarak başarıyı etkileyen unsurlardan bazılarıdır.
- Yazılımlar, lokalizasyon hizmeti ile birlikte dil desteği sağlamadığı takdirde başarı şansı daha az olarak gerçekleşmektedir. Böylece bu durum, hedeflenen ülkede yeteri kadar ilgi görmeyerek satış oranlarını düşürücü etki gösterebilmektedir. Bu noktada yapılacak lokalizasyonun başarılı olması için kültürel etkilere olduğu kadar mesleki etkilere de dikkat edilmesi gerekir.
- Lokalizasyon işlemleriyle dil desteğini sağlayan oyunlar, dünya çapında daha fazla ilgi görmektedir. Bu nedenle oyunun satışa sunulacağı ülkede başarı sağlanmak isteniyorsa, lokalizasyon işlemlerinin mutlaka yapılması gerekir.
- Yerelleştirme çalışmaları web siteleri için de geçerli olmaktadır. Web sitenizden daha fazla etkileşim almak istiyorsanız doğru bir lokalizasyon işlemi yaptırmanız gerekmektedir. Buradaki lokalizasyonda hedef dilin özelliklerine, kültürüne ve normlarına uygunluğa dikkat edilebilmektedir.
Hangi Durumlarda Lokalizasyon Gerekir?
Sadece çevirinin yetebileceği teknik metinlerde lokalizasyon yöntemine başvurmak gerekmez. Ancak kullanıcıyı harekete geçirecek her türlü faaliyet için lokalizasyon işlemlerine başvurmak gerekir. Bu anlamda yurt dışında pazarlama faaliyeti gösterecekseniz, yine aynı şekilde yurt dışında reklam çalışmaları yürütecekseniz, dizi – film çevirileri için lokalizasyon yöntemine başvurulabilmektedir.
Lokalizasyon ve Çeviri Arasındaki Fark Nedir ?
Lokalizasyon, henüz geliştirme aşamasında olan bir içeriğin (web sitesi içeriği, kitaplar, filmler vb.) belli bir kültüre, coğrafyaya ve kültüre göre uyarlanması işlemidir. Burada dil anlamında ve kültürel bazda bir uyarlamadan bahsedilmektedir. Çeviri ise kaynak metindeki dilin hedef dile aktarılması işlemine verilen isimdir. Çeviride hedef dilin konuşulduğu toplumun kültürel özellikleri dikkate alınmamaktadır. Dolayısıyla lokalizasyon ile çeviri arasındaki temel farklılık, kültürel özelliklerin dikkate alınıp alınmamasında ortaya çıkmaktadır. En çok yerelleştirme yapılan dil İngilizcedir. Ancak tüm dillerde lokalizasyon işlemi yapılabilmektedir. İngilizce dilinin lokalizasyona en çok konu olmasındaki temel neden İngilizce’nin global bir dil olmasından kaynaklanmaktadır.
Çeviri, daha çok resmi ve teknik bilgiler içeren metinlerde yapılırken lokalizasyon, genel olarak pazarlama, reklam gibi müşteriyi harekete geçirici etki gösteren faaliyetlerde yapılmaktadır. Bu anlamda lokalizasyonun özellikle pazarlama alanında ön plana çıktığı görülmektedir.
Lokalizasyon Süreci Nasıl Takip Edilir?
Lokalizasyon hizmetinin doğru bir şekilde yapılabilmesi için sürecin takip edilmesi gerekmektedir. Lokalizasyon süreci, sıradan bir içerik çevirisinin çok daha ötesinde bir işlemdir. Anlamsal açıdan doğruluk ve kültürel açıdan uygunluk gerektirmektedir. Bu nedenle lokalizasyon sürecinin aşağıdaki sıralama ile takip edilmesi gerekmektedir.
- İçerik Analizi: Kaynak içeriğin mutlaka doğru bir şekilde analiz edilmesi gerekir. İyi bir şekilde analiz edilmemiş içeriklerin doğru bir şekilde lokalizasyon yapılması beklenemez. Lokalizasyon işleminin ilk aşamasının mutlaka içerik analizi olması gerekmektedir. Aldığınız hizmette de bunu göz önünde bulundurmak önem arz etmektedir.
- İçerik Yönetimi: İçerik yönetimi, hazırlanacak içeriğin yapısını ifade eder. Hazırlanacak içeriğin mutlaka hedef kitleye uygun olması ve kültürel özellikler anlamında hiçbir hata içermemesi gerekir. Lokalizasyon sürecinde buna ek olarak dikkat edebilirsiniz. Ayrıca aldığınız lokalizasyon hizmetinde de bunu iyi bir şekilde değerlendirebilirsiniz.
- Editör Düzenlemesi: Lokalizasyon sürecinin kontrol aşamasıdır. Editör tarafından olası hataların bulunup düzeltilmesi gerekmektedir.
- Uyarlanmış Metnin Kalite Kontrolü: Bir metnin lokalizasyonu doğru bir şekilde yapılsa dâhi kalite kontrolü yapılmadığı takdirde doğru işlem yapılmamış demektir. Dolayısıyla hedef kitleye doğru lokalizasyonla bir içerik hazırlanırken kalite kontrolünün mutlaka yapılması gerekir.
- Yayınlama: Lokalizasyon sürecinin son aşamasını oluşturmaktadır. Yayınlanacak metin gerekli kontroller yapıldıktan sonra burada son haline kavuşur ve bu şekilde yayınlanmaktadır.
Firmamız Losa Terücme bürosu olarak profesyonel lokalizasyon hizmeti vermektedir.
